جزئیات عملیات بازارگردانی سهام

به گزارش همشهری، همزمان با رکود طولانی مدت بورس تهران، مسئولان بازار سرمایه به این فکر افتادند تا هرچه سریع‌تر برنامه بازار گردانی سهام را در بورس تهران آغاز کنند، بر این اساس قرار شد تا این عملیات ابتدا بر روی سهام شرکت‌های معدنی آغاز شود؛

البته طرح بازارگردانی واقعی سهام از مدت‌ها پیش در سازمان بورس در دست بررسی و مطالعه بود، حتی از سال‌ها پیش عملیات جمع‌آوری صف‌های خرید و فروش توسط سهامدار عمده که به عملیات بازار گردانی شهرت یافته بود در جریان بود، اما این طرح بیشتر جنبه حمایتی داشت و هیچ سودی برای سهامدار عمده شرکت در بر نداشت.

بر این اساس تصمیم گرفته شد تا عملیات واقعی بازار گردانی در بورس تهران آغاز شود تا بازار به تعادل برسد و گره‌های معاملاتی بورس تهران نیز رفع شود.

بر همین اساس رئیس اداره امور نهاد‌های مالی سازمان بورس و اوراق بهادار درباره چگونگی عملیات بازارگردانی و تفاوت آن با بازارگردانی در گذشته توضیح داد: تا پیش از این، سیستمی که به‌عنوان بازار گردانی سهام مطرح بود عملا سیستم حمایت از سهم بود یعنی زمانی که یک سهم با صف‌های خرید و فروش مواجه می‌شد بازارگردان‌ها که عمدتا سهامدار عمده یک شرکت بودند، اقدام به خرید یا فروش سهم می‌کردند و این به معنای رویارویی مستقیم با بازار بود.

رضا کیانی افزود: در سیستم حمایت از سهم معمولا هیچ سودی نصیب سهامدار عمده شرکت یا اصطلاحا بازار گردان نمی‌شد و صرفا از سهم حمایت می‌شد؛ اما براساس روش بازارگردانی جدید، بازار گردان سهم از این عملیات سود به دست خواهد آورد.

او با بیان اینکه این سیستم هم‌اکنون در تمام دنیا در حال انجام است ادامه داد: در سیستم جدید بازار گردانی سهام، دامنه نوسان سهام افزایش پیدا می‌کند؛ به‌طور مثال این دامنه نوسان از 3درصد به 10 در صد افزایش می‌یابد که این موضوع در قرارداد و مجوزی که بازار گردان از سازمان بورس دریافت می‌کند ذکر می‌شود.

کیانی با اشاره به اینکه تعیین دامنه نوسان بستگی به توافق‌های انجام شده و همچنین شرایط سهم دارد تاکید کرد: افزایش دامنه نوسان باعث می‌شود تا با کنترل صف‌های خرید و فروش، سهم با سرعت بیشتری به تعادل برسد.

او در ادامه توضیح داد: بازار گردان همچنین موظف است سفارش‌های خود را با یک دامنه مظنه وارد سیستم معاملات کند به این معنی که بازار گردان باید سفارش‌های فروش خود را بالاتر از سفارش خرید و به‌صورت همزمان وارد سیستم معاملات کند.

رئیس اداره امور نهاد‌های مالی سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه دامنه مظنه رقمی است که در مجوز سازمان بورس برای هر سهم تعیین می‌شود، خاطرنشان کرد: اگر به‌طور مثال بازار گردان، سهام یک شرکت را 100 تومان خریداری کند، موظف است همزمان سفارش فروش آن سهم را بالاتر از این نرخ مثلا نیم یا یک درصد بالاتر وارد سامانه معاملات کند این کار باعث به‌وجود آمدن سهام انباشته برای سهم می‌شود.

به گفته کیانی، در مجوز صادر شده از سوی سازمان بورس، حداقل سفارش انباشته هم لحاظ خواهد شد که بازار گردان موظف است بر مبنای آن، سفارش‌های خود را وارد سیستم کند.

او با بیان اینکه روش فوق باعث ایجاد تعال در قیمت سهم و حذف گره معاملاتی می‌شود گفت: واردشدن سفارش‌های خرید وفروش به‌صورت همزمان باعث می‌شود تا بازارگردان قیمتی را ارائه دهد که نزدیک‌ترین قیمت به ارزش ذاتی سهم است.

کیانی با اشاره به اینکه بازارگردانی سهام باعث افزایش نقدشوندگی سهام می‌شود اذعان کرد: همچنین باز شدن دامنه نوسان یک شرکت منجر می‌شود تا گره معاملاتی یک سهم از بین برود و قیمت با سرعت بیشتری به تعادل برسد.

او اظهار کرد: بازارگردان، سهام را ارزان‌تر می‌خرد و آن را گران‌تر می‌فروشد و از این کار سود به دست خواهد آورد ضمن اینکه مکانیسم بازارگردانی به‌گونه‌ای است که بازارگردان را مجبور می‌کند که قیمتی را ارائه دهد که معتقد است ارزش ذاتی یک سهم است.

کیانی در ادامه با بیان اینکه سازمان بورس برای بازارگردان‌ها مزیت‌هایی را قائل می‌شود بیان کرد: سازمان بورس به بازار گردان‌ها در کارمزد معاملات تخفیف خواهد داد ضمن اینکه هزینه جایگاه معاملاتی بازارگردان‌ها رایگان خواهد بود و به آنان در قیمت‌های برابر با کارگزاران اولویت داده خواهد شد.